افق الکترونیک
* از روزهایی که حرف G و بعد E در نوار بالای صفحه‌تلفن همراه‌مان نقش می‌بست، عبور کرده‌ایم. روزهایی که گوشی همراه خود را در هر چهار جهت به حرکت درمی‌آوردیم تا شاید کمی سرعت اینترنت و دسترسی‌های ما به فضای اینترنتی افزایش یابد. بعد از آن نوبت به شبکه 2G و بعد 3G رسید تا حسابی کیف استفاده‌کنندگان از شبکه اینترنت همراه کوک شود. خیلی طولی نکشید تا از این مرحله هم عبور کردیم و تکنولوژی 4G در تلفن‌همراه تمام باورهایمان نسبت به سرعت اینترنت را تغییر داد و بعد از آن هم نوبت به 4.5G رسید. سرعت فتح مرزهای دسترسی به سرعت بالاتر انتقال و دریافت داده‌ها بالاتر از همیشه بود و این‌بار زمزمه‌هایی مبنی‌بر ایجاد شبکه 5G به گوش رسید.
* در فناوری 5G علاوه‌بر آنتن‌های BTS، زیرساخت‌های مبتنی‌بر فیبر نیاز است تا اینترنت پرسرعت یک گیگابیت بر ثانیه را ارائه کنیم و ارائه چنین سرویسی نیازمند داشتن زیرساخت‌های قوی است. از سوی دیگر حرکت به سمت فناوری 5G برخلاف فناوری 4G که در امتداد 3G بود، نیازمند تغییر پارادایم و الگو است، زیرا اکثر زیرساخت‌های ارتباطی کشور و تجهیزات، تحت تاثیر شبکه 5G خواهند بود.» البته او به مشکلاتی که در نتیجه تحریم‌ها ممکن است سد راه توسعه این فناوری در کشور شود نیز اشاره و اعلام کرد بسیاری از تجهیزات این فناوری نیازمند همکاری با شرکای بین‌المللی و مستلزم هزینه‌های بالاست که باید برای آن تدابیری اندیشیده شود.
* نکته قابل‌تامل در ارتباط با فناوری 5G بهره‌برداری از آن و محل استفاده حداکثری و اثرگذاری آن است که سوای اینترنت همراه، اینترنت اشیا، دنیای خودروها و خانه‌های هوشمند را نیز دستخوش تغییرات جدی می‌کند. اما به‌هرحال می‌دانیم که فعلا و شاید تا مدت‌زمانی طولانی اصل استفاده و بهره‌برداری از این نسل از ارتباطات در ایران محدود به تلفن‌های همراه و اینترنت همراه مردم و مشترکان خواهد بود، بنابراین اینجا و با این تفسیر نقش اپراتورهای همراه کشور، خصوصا همراه اول، ایرانسل و رایتل پررنگ‌تر از قبل خواهد بود.
* در همین راستا و در تشریح مسیر ورود 5G به کشور مسئولان شرکت همراه اول اعلام کرده بودند تا سال ۱۴۰۰ نسل پنجم شبکه موبایل در اختیار کاربران این اپراتور قرار خواهد گرفت. به اذعان آنها همراه اول از سال ۹۶ مسیری را شروع کرده تا با تشکیل تیم‌های مشترکی با دانشگاه شریف و تربیت مدرس، شبکه خود را برای زیرساخت‌های فناوری 5G آماده کند. براساس اطلاعات موجود ایرانسل هم به‌عنوان یکی‌دیگر از اپراتورهای شناخته‌شده و فعال تلفن‌همراه در کشور در سال ۹۶ شبکه 5G را با همکاری شرکت سوئدی اریکسون آزمایش کرد و موفق شد به سرعت ۲۴گیگابایت برثانیه دست پیدا کند. زمزمه و چشم‌انتظاری‌ها در ارتباط با ورود تکنولوژی نسل پنجم ارتباطات به کشور بعد از سخنان محمد‌جواد آذری جهرمی جدی‌تر شد.
* وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: «مقدمات پیاده‌سازی 5G در ایران انجام شده است و اجرایی شدن اولین نسخه 5G و ارائه خدمات اینترنت نسل پنج، به‌عنوان یک مطالبه جدی و نیازمندی کسب‌وکارها در کشور مطرح است.» پس از آن آذری‌جهرمی در خرداد سال جاری در اظهارنظری دوباره در این‌باره گفت: «تا یک ماه آینده اولین سایت 5G در کشور راه‌اندازی خواهد شد و دکل 5G طی سه هفته نصب خواهد شد.» این اما پایان اظهارات و وعده‌های وزیر ارتباطات نبود، آذری‌جهرمی همین یکی، دو روز گذشته در توئیتی در صفحه شخصی‌اش نوشت: «نسل پنجم تلفن‌همراه (5G) به ایران رسید. رونمایی دو هفته دیگر.»
* این اظهارات آذری‌جهرمی با اینکه امیدواری‌هایی را بین مردم و استفاده‌کنندگان و منتفعان این سرویس ایجاد کرد، اما خیلی به مذاق مخاطبان خوش نیامد و واکنش‌های سلبی بسیاری را هم به دنبال داشت. البته در ابتدا هم گفتیم، در شرایطی که در کشور رضایت کاملی نسبت به سرعت دسترسی‌ها، میزان دسترسی‌ها (مساله فیلترینگ و...)، تجربیات تلخ در حوزه پیام‌رسان‌های داخلی و به‌صورت کلی خدمات حوزه فناوری وجود ندارد، سخن از ورود فناوری‌های جدید خیلی خوشحال‌کننده و عجیب به نظر نمی‌رسد. به هرشکل گویا ایران هم 5G شد.
* در شرایطی که هنوز خیلی از مردم به دلایل مختلف، از ضعف زیرساخت‌ها تا ضعف در امکانات شخصی و ابزار قدیمی درحال استفاده از اینترنت نسل‌های قدیمی‌تر، E، 2G و 3G هستند، گفتن از نسل پنجم و فناوری 5G معقول و منطقی به نظر نمی‌رسد، اما به‌هرحال این اتفاقی است که گویا درحال رخ دادن است، حتی اگر به قیمت بهره‌برداری اقلیت (مثل همیشه) و محدودیت اکثریت باشد.
* 5G اینترنت سیار و بسیار پرسرعتی را برای همه اشیا و ابزاری که قابلیت دسترسی به اینترنت دارند ازجمله، خودروها، خانه‌های هوشمند و اینترنت اشیا فراهم می‌آورد تا تحولات چشمگیری را تجربه کنند. در تعریف و تشریح جزئی‌تر و در مقایسه 5G با فناوری 4G باید بگویم فناوری 4G، نهایتا از سرعت 100مگابیت بر ثانیه پشتیبانی می‌کند و چنین سرعتی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد، درحالی که در فناوری 5G ما به سرعتی صدبرابر بیشتر از نسل قبل یعنی 10 گیگابیت بر ثانیه دسترسی داریم و این میزان از سرعت با هیچ نسل و فناوری از شبکه‌های اینترنتی ازجمله اینترنت خانگی و کابلی و... قابل‌قیاس و ارزیابی نیست. پس حالا می‌توان ادعا کرد 5G معادلات بسیاری از دسترسی‌ها و سرویس‌های اینترنتی را در آینده تغییر خواهد داد و دریچه‌ای جدید در بهره‌برداری از این سرویس‌ها ایجاد خواهد کرد.
* هنوز تنور آموزش‌های مجازی و بهره‌برداری از تلفن‌های همراه هوشمند در امر آموزش داغ است. هنوز فراموش نکرده‌ایم که چه بلبشوی تاسف‌برانگیز و غم‌انگیزی در ارتباط با ماجرای آموزش دانش‌آموزان در سامانه شاد و با استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند ایجاد شد. هنوز یادمان نرفته است که والدین دانش‌آموزان چه فشاری را تحمل کردند تا در این شرایط بد اقتصادی بتوانند یک گوشی بسیار معمولی و اغلب رده‌پایین هوشمند را فراهم کنند که مثلا فرزندشان از آموزش و تحصیل باز نماند.
* به‌هم‌ریختگی اقتصادی و قیمت‌های نجومی خصوصا در حوزه فناوری را فراموش نکرده‌ایم. در چنین شرایطی که مردم در تهیه حداقل امکانات تکنولوژیک برای انجام افعال ساده روزانه خود بازمانده‌اند و با مشکلات جدی مواجهند، وقتی نگاهی به اندک تلفن‌های همراهی که با امکان پشتیبانی از این نسل از خدمات اینترنتی وارد کشور شده‌اند، می‌اندازیم می‌توانیم پیش‌بینی کنیم آینده مطلوبی پیش‌روی اکثریت نیست و احتمالا مثل خیلی دیگر از اوقات این امکان هم صرفا برای افرادی فراهم خواهد بود که توان مالی بالاتر برای تهیه ابزاری دارند که از این امکان پشتیبانی می‌کند.
بالاتر هم گفتیم که اینترنت اشیا، خودرو و خانه‌های هوشمند و اثرگذاری 5G بر آنها مسائلی نیست که مردم خیلی زود امکان بهره‌برداری و استفاده از آن را داشته باشند و اصلی‌ترین بستری که مردم شاید بتوانند از امکان و سرعت و دسترسی 5G در آن بهره ببرند، تلفن‌های همراه است؛ تلفن‌های همراهی هم که این روزها در دست مردم است، از پیشرفته‌ترین‌ها تا معمولی‌ترین‌شان، امکان بهره‌برداری از این شبکه را ندارند و باید تغییراتی ایجاد شود و تلفن‌های همراه خود را با تلفن‌های همراهی که توان استفاده از این نسل از خدمات را دارند، جایگزین کنند که هزینه‌های زیادی را به آنها تحمیل خواهد کرد!
* بیان این نکته هم حائزاهمیت است که هنوز و قبل از ورود این تکنولوژی به کشور وقتی سری به موبایل‌فروشی‌ها یا سایت‌های فروش تلفن‌همراه می‌زنیم، قیمت دستگاه‌هایی که از 5G پشتیبانی می‌کنند، نجومی است؛ چه تضمین و سازوکاری وجود دارد که بعد از ورود این تکنولوژی به کشور شاهد رشد بی‌ضابطه قیمت‌ها نباشیم؟! اینها همه بخشی از ملاحظاتی است که در ارتباط با آن حرف خاصی زده نشده و انتظار می‌رود وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فکری برای آن کند.
نظر خود را بنویسید